Profilaktyka uzależnieÅ„ od narkotyków - porady dla rodziców

czyli:

Lepsza jest wiedza od niewiedzy i niepewności.

  „CzÅ‚owiek może siÄ™ rozwijać naprawdÄ™ tylko wówczas, gdy przyjmuje odpowiedzialność za samego siebie” (K. Horney)

Narkotyki staÅ‚y siÄ™ dostÄ™pne wszÄ™dzie: w szkole, na ulicy, w dyskotece. WczeÅ›niej czy później kontakt z nimi może siÄ™ przydarzyć każdemu dziecku, także Twojemu. StanowiÄ… realne niebezpieczeÅ„stwo, nawet, jeÅ›li dziÅ› myÅ›lisz sobie: „Mój syn, moja córka nigdy tego nie zrobi...”. PowinieneÅ› jednak zdawać sobie sprawÄ™, że wiele zależy od Ciebie. To wÅ‚aÅ›nie Ty możesz mieć ogromny wpÅ‚yw na to, czy Twoje dziecko siÄ™gnie po Å›rodki odurzajÄ…ce.

O czym powinieneś wiedzieć?

CzÄ™sto dzieci majÄ… wiÄ™kszÄ… wiedzÄ™ na temat narkotyków od rodziców. Przeważnie jednak ich informacje wynikajÄ… z mitów krążących wÅ›ród mÅ‚odzieży i nie sÄ… prawdziwe. JeÅ›li chcesz być dla dziecka autorytetem i partnerem podczas rozmów na ten temat, powinieneÅ›:

- wykazać siÄ™ rzetelnÄ… wiedzÄ… na temat Å›rodków odurzajÄ…cych, aby umieć obalić faÅ‚szywe przekonania, jakie Twoje dziecko posiada na temat narkotyków;

- nauczyć siÄ™ rozpoznawać sygnaÅ‚y ostrzegawcze, wskazujÄ…ce na zażywanie Å›rodków odurzajÄ…cych.

Podstawowe informacje dotyczÄ…ce tego, jak zapobiegać uzależnieniom, jak rozpoznać, że dziecko siÄ™gnęło po narkotyki i co zrobić w takiej sytuacji, znajdziesz w tej Å›ciÄ…gawce, warto również zapoznać siÄ™ z literaturÄ… podejmujÄ…cÄ… temat uzależnieÅ„ m.in.:

Krzysztof Zajaczkowski „Nikotyna, alkohol, narkotyki”- profilaktyka uzależnieÅ„,

Ruth Maxwell "Dzieci, Alkohol, Narkotyki",

Dimoff, S Carper "Jak rozpoznać, czy dziecko sięga po narkotyki",

Marzena Pasek "Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko".

GaÅ› Z. B. „Rodzina a uzależnienia”

www.parpa.pl (strona PaÅ„stwowej Agencji RozwiÄ…zywania Problemów Alkoholowych, Warszawa)

www.sterydy.pl , www.narkotyki.pl

www.poradnia.narkomania.org.pl  (poradnia internetowa)

Co można zrobić, aby zapobiegać?

Dbaj o dobry kontakt z dzieckiem. Powinieneś jak najczęściej:

- rozmawiać, nie unikać trudnych tematów;

- zachÄ™caj dzieci do tego, co zdrowe i twórcze,

- porozmawiaj z rodzicami innych dzieci,

- bądź dobrym modelem i przykładem,

- okazywać dziecku ciepło i czułość;

- naucz się naprawdę wysłuchiwać swojego dziecka;

- nie oceniać i nie porównywać z innymi;

- nie wyśmiewać, nie krytykować, nie stawiać zbyt wysokich wymagań;

- doceniać starania i chwalić postępy;

- pomagać uwierzyć w siebie, uczyć podstawowych wartości;

- poznawać przyjacióÅ‚ swojego dziecka;

- zawsze wiedzieć, gdzie jest i co robi Twoje dziecko;

- ustal jasne zasady dotyczÄ…ce alkoholu i narkotyków.

KOCHAJ MÄ„DRZE NIE LEKCEWAÅ» NIEPOKOJACYCH SYGNAŁÓW, NIE ZAPRZECZAJ FAKTOM!!- NIE USPRAWIEDLIWIAJ ZA WSZELKÄ„ CENĘ NIEPOKOJÄ„CYCH OBJAWÓW LUB ZDARZEŃ.

SygnaÅ‚y ostrzegawcze, czyli, na co należy zwrócić uwagÄ™?

Pierwsze próby z narkotykami dziecko zwykle starannie ukrywa przed dorosÅ‚ymi. Wszelkie niepokojÄ…ce zmiany bÄ™dzie Ci na pewno Å‚atwiej zauważyć, jeÅ›li masz z dzieckiem dobry kontakt, wiele ze sobÄ… rozmawiacie i dużo czasu spÄ™dzacie razem.

PamiÄ™taj jednak, że niektóre zachowania i postawy mogÄ… mieć inne przyczyny, takie jak kÅ‚opoty szkolne lub rodzinne, zranione uczucia, niepowodzenia w kontaktach z rówieÅ›nikami i wiele innych, które należy traktować równie poważnie i starać siÄ™ pomóc dziecku je rozwiÄ…zać.

Zmiany w zachowaniu:

- nagłe zmiany nastroju i aktywności, okresy wzmożonego ożywienia przeplatane ze zmęczeniem i ospałością;

- nadmierny apetyt lub brak apetytu;

- spadek zainteresowań ulubionymi zajęciami;

- pogorszenie siÄ™ ocen, wagary, konflikty z nauczycielami;

- izolowanie siÄ™ od innych domowników, zamykanie siÄ™ w pokoju, niechęć do rozmów;

- częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i odświeżaczy powietrza;

- wypowiedzi zawierajÄ…ce pozytywny stosunek do narkotyków;

- bunt, łamanie ustalonych zasad, napady złości, agresja;

- nagÅ‚a zmiana grona przyjacióÅ‚ na innych, zwÅ‚aszcza na starszych od siebie;

- niewytÅ‚umaczone spóźnienia, późne powroty lub też noce poza domem;

- kÅ‚amstwa, wynoszenie wartoÅ›ciowych przedmiotów z domu, kradzieże;

- tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne, nagÅ‚e wyjÅ›cia;

- Zmiany w wyglądzie zewnętrznym;

- nowy styl ubierania;

- spadek ciężaru ciaÅ‚a, czÄ™ste przeziÄ™bienia, przewlekÅ‚y katar, krwawienie z nosa, bóle różnych części ciaÅ‚a, zaburzenia pamiÄ™ci oraz toku myÅ›lenia;

- przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źrenice;

- bełkotliwa, niewyraźna mowa;

- sÅ‚odkawa woÅ„ oddechu, wÅ‚osów, ubrania, zapach alkoholu, nikotyny, chemikaliów;

- Å›lady po ukÅ‚uciach, Å›lady krwi na bieliźnie, "gÄ™sia skórka";

- brak zainteresowania swoim wyglÄ…dem i nie przestrzeganie zasad higieny,

- narkotyki lub przybory do ich używania,

- fifki, fajki, bibułki papierosowe;

- małe foliowe torebeczki z proszkiem, tabletkami, kryształkami lub suszem;

- kawałki opalonej folii aluminiowej;

- białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorami;

- leki bez recept;

- tuby, słoiki, foliowe torby z klejem;

- igły, strzykawki.

Im gÅ‚Ä™bsza faza uzależnienia, tym objawy choroby sÄ… bardziej widoczne, wynikajÄ… z utraty kontroli nad braniem Å›rodków odurzajÄ…cych. Wzrasta ryzyko przedawkowania i Å›mierci.

Co zrobić, gdy dziecko ma już za sobą pierwszy kontakt z narkotykami?

Może się zdarzyć, że mimo Twoich najlepszych starań, uwagi i znajomości problemu, Twoje dziecko sięgnie po narkotyki.

Nie możesz wtedy:

- wpadać w panikÄ™ i przeprowadzać zasadniczych rozmów z dzieckiem, kiedy jest ono pod wpÅ‚ywem Å›rodka odurzajÄ…cego;

- udawać, że to nie prawda, nie wierzyć w przedstawione fakty, bezgranicznie ufać dziecku; usprawiedliwiać dziecka, szukając winy w sobie lub np. złym towarzystwie;

- wierzyć zapewnieniom dziecka, że ma kontrolę nad narkotykami i, że samo sobie poradzi z tym problemem;

- nadmiernie ochraniać dziecka przed konsekwencjami używania narkotyków, np. pisać usprawiedliwieÅ„ nieobecnoÅ›ci w szkole spowodowanych zÅ‚ym samopoczuciem po zażyciu - Å›rodków odurzajÄ…cych, spÅ‚acać dÅ‚ugów dziecka;

- poddawać siÄ™! 

PowinieneÅ›:

- wysłuchać dziecko i spokojnie z nim porozmawiać;

- zastanowić się, dlaczego dziecko sięga po narkotyki, czy powody nie są związane z sytuacją w waszej rodzinie - jeśli tak pomyśl, co można zmienić;

- dziaÅ‚ać! - nie liczyć na to, że problem sam siÄ™ rozwiąże, szukać pomocy specjalistów;

wspólnie ze specjalistÄ… i z dzieckiem ustalić reguÅ‚y postÄ™powania i konsekwentnie ich przestrzegać;

- stosować zasadę "ograniczonego zaufania" - starać się zawsze wiedzieć, gdzie jest i co robi Twoje dziecko.

To trudny problem dla caÅ‚ej rodziny, dlatego szukaj pomocy także dla siebie i bliskich. Skorzystajcie z pomocy terapeuty, a także z doÅ›wiadczeÅ„ innych rodzin, które miaÅ‚y podobne problemy.

  Narkotyki i prawo

Łamanie prawa przez dziecko biorÄ…ce narkotyki zwiÄ…zane bywa zwykle ze zdobywaniem pieniÄ™dzy. MogÄ… wiÄ™c zdarzać siÄ™ kradzieże, wynoszenie z domu wartoÅ›ciowych rzeczy, handel narkotykami, a także bójki i prostytucja. Może zdarzyć siÄ™ również, że Twoje dziecko samo nie zażywa narkotyków, a jedynie handluje nimi dla chÄ™ci zysku. Powinno CiÄ™ zaniepokoić, jeÅ›li zauważysz, że posiada pieniÄ…dze z niewiadomego źródÅ‚a, kupuje nowe, czasem drogie rzeczy, prowadzi niejasne interesy z kolegami.

Powinieneś wiedzieć, że:

-posiadanie narkotyków w Polsce jest nielegalne, zagrożone grzywnÄ… i karÄ… do 5 lat wiÄ™zienia;

-produkcja Å›rodków odurzajÄ…cych jest zagrożona grzywnÄ… i karÄ… wiÄ™zienia od 6 miesiÄ™cy do 10 lat;

- za handel narkotykami grozi kara grzywny lub pozbawienia wolności od roku do 10 lat;

- udzielanie środka odurzającego lub nakłanianie do zażycia jest karalne (do 5 lat więzienia).

10 Zasad Rodzicielskiego Wychowania

(Operation PAR, 1985)

1. Obfita miłość.
2. Konstruktywna dyscyplina.
3. Wspólne spÄ™dzania czasu.
4. Zaspokojenie osobistych potrzeb wszystkich czÅ‚onków rodziny.
5. Rozwijanie wzajemnego szacunku w rodzinie.
6. Uczenie odróżniania dobra od zÅ‚a.
7. Prawdziwe słuchanie.
8. Służenie radą.
9. Rozwijanie niezależności.
10. Poczucie realizmu życiowego.