LISTA TEMATÓW NA USTNY EGZAMIN MATURALNY

Z JĘZYKA POLSKIEGO

ROK SZKOLNY 2013/ 2014

Kategoria literatura

1. Postać lekarza w literaturze. Przedstaw na wybranych przykÅ‚adach utworów różnych epok.
2. Ocalić moralność. GÅ‚osy wielkich pisarzy moralistów. Przedstaw problem na przykÅ‚adzie różnorodnych pod wzglÄ™dem formy utworów.
3. Dziennik - pasjonujÄ…ca lektura biografii pisarza czy dzieÅ‚a literackiego? Omów problem na wybranych przykÅ‚adach.
4. Triumf powieÅ›ci .Droga od powieÅ›ci realistycznej do antypowieÅ›ci. Omów przemiany historyczne gatunku na najciekawszych przykÅ‚adach.
5. Motyw pielgrzyma, wÄ™drowca, tuÅ‚acza w literaturze romantycznej. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
6. Rodzice i dzieci w literackim przekazie różnych epok. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
7. CzÅ‚owiek wobec Å›mierci. Omów problem, analizujÄ…c utwory różnych epok.
8. Wygrali czy przegrali życie? Omów postawy moralne wybranych bohaterów różnych epok literackich.
9. Literacki obraz wsi jako przestrzeni życiowej. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
10. Wolna i zniewolona, w marzeniach i w rzeczywistoÅ›ci, ale zawsze Polska. Omów funkcjonowanie motywu ojczyzny w  wybranych utworach literackich różnych epok.

11. Na wybranych przykÅ‚adach różnych epok omów  topos domu i rodziny w  literaturze polskiej  i powszechnej.
12. Krajobraz jako motyw literacki – przedstaw jego funkcjonowanie w twórczoÅ›ci poetów i prozaików MÅ‚odej Polski.
13. Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
14. Twórcza i destrukcyjna siÅ‚a miÅ‚oÅ›ci w życiu czÅ‚owieka. Omów problem na wybranych przykÅ‚adach bohaterów literackich różnych epok.
15. Stereotypy kobiecoÅ›ci w literaturze dwóch odlegÅ‚ych czasowo epok. Rozważ problem na wybranych przykÅ‚adach.
16. Marzenia w konfrontacji z rzeczywistoÅ›ciÄ…. Rozważ problem, odwoÅ‚ujÄ…c siÄ™ do wybranych przykÅ‚adów dzieÅ‚ literackich.
17. Omów na przykÅ‚adach trzech dramatów ( od starożytnoÅ›ci po romantyzm) istotÄ™ tragizmu.
18. Różne ujÄ™cia literackie rewolucji oraz ich funkcje. Omów zagadnienie, odwoÅ‚ujÄ…c siÄ™ do wybranych dzieÅ‚.
19. Rozmowa czÅ‚owieka z Bogiem. Omów, analizujÄ…c wybrane utwory literacki z różnych epok.
20. Motyw walki w polskiej literaturze romantycznej. Omów na wybranych przykÅ‚adach.

21. Topos domu i rodziny w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
21. Rozmowa czÅ‚owieka z Bogiem. Omów, analizujÄ…c wybrane utwory literackie z różnych epok.
22. Portrety bohaterów literackich w prozie XX –lecia miÄ™dzywojennego. Przedstaw je i powiedz, jakie budzÄ… w Tobie refleksje.
23. Pisarze polscy o inteligencji. W prezentacji sÄ…dów odwoÅ‚aj siÄ™ do wybranych tekstów literackich.
24. Historyzm „Trylogii” H. Sienkiewicza. Przedstaw zdolność myÅ›lenia historycznego polskiego Noblisty.
25. W poszukiwaniu samego siebie, swojej przeszÅ‚oÅ›ci, dziedzictwa. Przedstaw problem na przykÅ‚adzie wybranych bohaterów literackich z różnych epok.
26. Emigrant – dawniej i dziÅ›. Dokonaj porównania wizerunku emigranta w literaturze XIX w. i literaturze wspóÅ‚czesnej.
27. Gość, cudzoziemiec, obcy. Przedstaw sposób postrzegania bohatera i stosunek do niego w dzieÅ‚ach literackich różnych epok..
28. Motyw pielgrzyma, wÄ™drowca, tuÅ‚acza w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
29. Bohater dotknięty szaleństwem. Przedstaw i scharakteryzuj na wybranych przykładach.
30. Różne wizje mÅ‚odoÅ›ci, jej doÅ›wiadczeÅ„ i dążeÅ„ w literaturze piÄ™knej. Omów na wybranych przykÅ‚adach.

31. Od Rolanda do Judyma. Literacki portret idealistów na przestrzeni epok. Przedstaw na wybranych przykÅ‚adach.
32. Przedstaw różne formy zniewolenia czÅ‚owieka na wybranych przykÅ‚adach literatury polskiej i powszechnej XX wieku.
33. Portret matki w literaturze pięknej. Przedstaw na wybranych przykładach.
34. Różnorodne ujÄ™cia motywu Å›mierci w literaturze wybranych epok. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
35. Literatura fantastyczna i historyczna, jako dwa sposoby mówienia o rzeczywistoÅ›ci. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
36. Różne sposoby kreacji bohatera zbuntowanego w literaturze. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
37. Wierni sobie i zaprzedani –dwie postawy wspólne literaturze wielu epok. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
38. Etos pracy w literaturze XIX i XX w. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
39. Różne sposoby kreowania postaci zbrodniarzy w literaturze polskiej i powszechnej. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
40. Dydaktyczny charakter literatury różnych epok. Omów na wybranych przykÅ‚adach.

41. Różne sposoby kreacji Boga w literaturze. Omów na wybranych przykÅ‚adach.
42. Zjawy, wiedźmy, wizje... OkreÅ›l, analizujÄ…c stosowne utwory, jakÄ… funkcjÄ™ peÅ‚niÄ… w literaturze różnych epok?
43. WÅ‚adcy w literaturze - przedstaw wizerunki tych postaci w różnych epokach literackich, wskaż przemiany i okreÅ›l ich przyczyny.
44. Jawnogrzesznica czy kobieta upadÅ‚a? Porównaj różne sposoby wykorzystania tego motywu w literaturze.
45. Prometeusz i jemu podobni. Omów na wybranych przykÅ‚adach echa prometejskiego buntu w literaturze.
46. Jan Kochanowski jako spadkobierca tradycji estetycznej i filozoficznej antyku.
47. Omów zagadnienie, analizujÄ…c wybrane teksty.
48. Na przykÅ‚adzie twórczoÅ›ci wybranego autora (lub kilku autorów) omów charakterystyczne cechy powieÅ›ci kryminalnej.
49. Kreatywna i destrukcyjna siÅ‚a miÅ‚oÅ›ci. Omów na przykÅ‚adzie utworów z różnych epok.
50. Przemiany dramatu w ciÄ…gu minionego tysiÄ…clecia. Omów znamienne tendencje na najciekawszych przykÅ‚adach literackich.

ZWIÄ„ZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI

1. Raj poetycki, malarski i muzyczny. Omów temat w oparciu o analizÄ™ wybranych przykÅ‚adów.
2. Wydarzenia z historii Polski na kartach literatury i na pÅ‚ótnach malarzy. Omów temat, analizujÄ…c wybrane przykÅ‚ady.
3. Porównaj różne wizerunki matki w literaturze i sztukach plastycznych.
4. Różnorodny obraz siÅ‚ nieczystych w literaturze i malarstwie. Omów problem, analizujÄ…c przykÅ‚ady dzieÅ‚ z różnych epok.
5. Ballada literacka a muzyczna - podobieÅ„stwa i różnice. Zaprezentuj problem na wybranych przykÅ‚adach.
6. DzieÅ‚o literackie i jego filmowa realizacja . Omów problem, analizujÄ…c wybrane przykÅ‚ady.
7. Impresjonizm w malarstwie i literaturze MÅ‚odej Polski. Zanalizuj i porównaj wybrane utwory literackie i teksty kultury.
8. Symbolizm w malarstwie i dramatach St. WyspiaÅ„skiego. Omów, analizujÄ…c stosowne dzieÅ‚a.
9. Obraz miasta w literaturze i filmie. Porównaj, analizujÄ…c wybrane dzieÅ‚a.
10. Przyroda jako temat gÅ‚ówny i tÅ‚o opowieÅ›ci w literaturze i sztuce romantyzmu. Zaprezentuj, analizujÄ…c wybrane dzieÅ‚a z epoki.
11. Odbicie biografii autora w jego dzieÅ‚ach - omów problem na podstawie analizy wybranych dzieÅ‚ literackich i malarskich.
12. Różnorodne postacie Chrystusa w literaturze i sztuce. Zaprezentuj i porównaj w oparciu o analizÄ™ wybranych dzieÅ‚.
13. Różnorodne kreacje Matki Boskiej w literaturze i sztuce różnych epok. Omów zagadnienie w oparciu o analizÄ™ wybranych dzieÅ‚.
14. Wojna jako romantyczna legenda, wojna jako porażajÄ…ca prawda. Zaprezentuj różne spojrzenia na wojnÄ™, analizujÄ…c wybrane teksty kultury (np. literatura, malarstwo, film lub piosenka).
15. Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw i porównaj sposób prezentacji.
16. Fantasy w literaturze i filmie. Porównaj literackie i filmowe kreacje innych „Å›wiatów”.
17. Symbol jako Å›rodek wyrazu w literaturze i malarstwie. Przedstaw  najciekawsze, Twoim zdaniem, przykÅ‚ady zastosowania, analizujÄ…c wybrane dzieÅ‚a.
18. Zaprezentuj sposób i funkcje kreacji "ojczyzny duszy" - maÅ‚ej ojczyzny w dzieÅ‚ach literackich i filmowych.
19. WyspiaÅ„ski znany nie tylko z „Wesela”. O spuÅ›ciźnie artysty opowiedz w oparciu o jego dokonania nie tylko dramatyczne. Dokonaj analizy wybranych dzieÅ‚ artysty.
20. Zaprezentuj różne ujÄ™cia motywu biesiady w literaturze i sztuce wybranych epok, analizujÄ…c stosowne dzieÅ‚a.
21. Omów różnorodne ujÄ™cia motywu taÅ„ca w literaturze i sztuce wybranych epok. Zanalizuj wybrane utwory literackie i teksty kultury.
22. Motyw narkomanii w literaturze i filmie. Omów, analizujÄ…c wybrane przykÅ‚ady.
23. Zdrada w literaturze i filmie. Omów motyw, analizujÄ…c celowo dobrane przykÅ‚ady.
24. Motyw pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach.
25. Dwory, dworki polskie w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykÅ‚adach różnych dzieÅ‚.
26. Literacki i filmowy obraz miasta jako przestrzeni życiowej. Przedstaw na wybranych przykładach.

Kategoria JĘZYK

1. Funkcje staÅ‚ych zwiÄ…zków frazeologicznych w jÄ™zyku wspóÅ‚czesnym. Omów zagadnienie na podstawie wpÅ‚ywów antycznych i biblijnych.
2. BÅ‚Ä™dy jÄ™zykowe w artykuÅ‚ach prasowych (lub w wypowiedziach prezenterów mediów). Na podstawie zebranego materiaÅ‚u dokonaj klasyfikacji bÅ‚Ä™dów.
3. Funkcje elementów gwarowych we wspóÅ‚czesnej kulturze. Omów zagadnienie, analizujÄ…c wybrane teksty literackie, teksty piosenek lub dialogi filmowe.
4. Omów celowość stosowania różnorodnych Å›rodków retorycznych w wybranych kazaniach i przemówieniach.
5. Zaprezentuj funkcje stylizacji jÄ™zykowej w wybranych utworach literackich. Dokonaj analizy wybranych tekstów.
6. Omów, analizujÄ…c zebrany materiaÅ‚ literacki, przyczyny powstawania bÅ‚Ä™dów jÄ™zykowych we wspóÅ‚czesnej polszczyźnie.
7. Charakterystyczne cechy stylu poezji B. LeÅ›miana i J. Tuwima. Omów na wybranych przykÅ‚adach z okresu miÄ™dzywojennego.
8. MiÅ‚ość w rytmie disco – infantylizm czy prostota? Zanalizuj jÄ™zyk wybranych tekstów „disco polo”.
9. Etykieta jÄ™zykowa różnych czasów i Å›rodowisk. Zanalizuj wybrane przykÅ‚ady literackie (i inne).
10. AnalizujÄ…c zgromadzony materiaÅ‚ jÄ™zykowy, omów wpÅ‚ywy jÄ™zyków obcych na jÄ™zyk polski (np. Å‚aciÅ„skie, czeskie, niemieckie, ruskie, wÅ‚oskie, orientalne, francuskie, angielskie) w dwu wybranych epokach.
11. Magia i tabu w jÄ™zyku. AnalizujÄ…c zgromadzony materiaÅ‚ jÄ™zykowy, omów zjawisko funkcji magicznej jÄ™zyka.
12. Omów wpÅ‚yw jÄ™zyka reklamy na potencjalnego konsumenta. Dokonaj analizy wybranych reklam.
13. Negatywne skutki tendencji rozwojowych we wspóÅ‚czesnej polszczyźnie. Omów, analizujÄ…c zebrany materiaÅ‚ jÄ™zykowy (np. moda jÄ™zykowa, bÅ‚Ä™dy jÄ™zykowe, nieuzasadnione zapożyczenia).
14. Zabawy sÅ‚owem w twórczoÅ›ci Tuwima, GaÅ‚czyÅ„skiego, BiaÅ‚oszewskiego. Omów, analizujÄ…c celowo zgromadzony materiaÅ‚ jÄ™zykowy.
15. JÄ™zyk tekstów M. Reja i J. Kochanowskiego - dwie odmiany polszczyzny tej samej epoki. Omów, analizujÄ…c wybrane teksty.
16. Jak mówiÄ… bohaterowie powieÅ›ci historycznych? Zanalizuj procesy archaizacyjne w wybranych dzieÅ‚ach.
17. JÄ™zyk jako narzÄ™dzie propagandy i demagogii. Przedstaw na podstawie analizy wybranych przykÅ‚adów z literatury i/lub publicystyki.

Przygotowała: Teresa Kuszczak